Хайрын тухай бодрол...
Îí æèëèéí ò¿¿÷ýý ìàðòóóëæ ÷àääàãã¿é ç¿éë ãýæ áàéäàã àæýý. Öàã õóãàöàà àóãàà. Ò¿¿íèé ýì÷èëæ ÷àäàõã¿é øàðõ ýíý õîðâîî äýýð ¿ã¿é ãýäýãñýí áèø áèë¿¿. Ãýòýë ¿ã¿é þìñàíæ. Óëèðàí îäîõ õîðîì ìº÷ á¿ð óëàì ëàâøðóóëäàã, á¿ð òîäîòãîäîã äóðñàìæ áàéäàã þì áàéíà. Õàðàíõóéí äóíä àñàõ ãàíö ëàà ëóãàà. ̺íõºä ãýðýëòäýã äóðäàòãàë…Ýðýýí áàðààíòàé àìüäðàëûí äóíä ¿ðãýëæèéí íàíäèí ãýãýýòýéãýýðýý ¿ëäñýí ÷èíèé òóõàé áîäðîë…Çàìáóóëèíãààñ õýäýí õîðîì ÷ ãýëýý èë¿¿ áóëààæ, ò¿¿íäýý æàðãàë ýäëýõýýð òýì¿¿ëýí áóé àìüäðàë ìèíü çàõ õÿçãààðã¿é öàã õóãàöààíû ºðòººëºëä ÷èíèé òóõàé äóðñàìæ, ÷èíèé òýðòýý äýýð ¿ëäýýñýí ãýíýí àõóéí èíýýìñýãëýëýýð ãýðýëòýí áàéíàì. Õýçýý ÷ ¿ë áàðàãäàõ õàðàíõóéí ÷èíàäàä ãýãýý ò¿ãýýõ ãàíö ëàà ëóãàà…Áè áîääîã. Áèò¿¿õýí øàíàëàí òýýñýí ýíýëýëò ç¿ðõíèéõýý òýñðýëò á¿ðò ººðòºº õýëäýã. Áè ÷àìäàà õàéðòàé áàéñààí. Õàðèí õàéðëàæ ÷àäààã¿é ýý ãýæ. Õàéðëàõ á¿¿ õýë õàéðàà á¿ðýí èë÷èëæ ÷àäààã¿é. ¯ã á¿ðýýñ ìèíü ¿íýíèéã, ºíº ìºíõºä ¿ðãýëæëýõ ¸ñòîé òýðõ¿¿ ñýòãýëèéí õàéëëûã õ¿ëýýäýã áàéñíûã ÷èíü áè ÿàõàí ìýäýõ. ßàãààä åðòºíö çºâõºí ýð õ¿íä íü èéí ãàëààð òîãëîõ ¿¿ðãèéã õ¿ëýýëãýäýã þì áý. ßàãààä á¿ñã¿é íü ñýòãýëýý èë÷èëæ, ýñâýë õàìòäàà õàéðûí àÿçûã õºãëºæ áîëäîãã¿é þì áîë. Ñîíèí…Ýöñèéí ýöýñò èë÷èëæ, èëýðõèéëæ ÷àäààã¿é õàéðààñ áîëæ ýð, ýìã¿é ë íàñàí òóðøäàà ýíýëýí òýýíý ø¿¿ äýý. Õàéðûí ¿ãñ, õàéðûí èëýðõèéëýë. Õýí ÷, õýçýý ÷ çààæ ºãäºãã¿é, óëàìæëàí ¿ëäýýäýãã¿é àòëàà ýðò äýýðýýñ àâàõóóëààä ýíý öàã äîð òýð ë ÷èãýýðýý èðæýý. Ýä¿ãýýãýýñ èðýýä¿é ð¿¿ ººðºº äàìæèæ, õ¿í òºðºëõòºíèé õàéð ìýäýðäýã ñ¿¿ë÷èéí ç¿ðõýí çîãñîõ õ¿ðòýë ¿ðãýëæëýõ áóéçàà. Èë÷èëæ àìæààã¿é, ýñâýë á¿òýëã¿éòñýí õàéðûí äóóëü ÷ öàã õóãàöààíä öààøëàí áàÿæñààð ýíý äýëõèé äýýð ñýòãýëòýí, õýëòýí, áè÷èãòýí ¿ã¿é áîëòîë ºíº ìºíõºä äóóðñàõ áèç ýý. ×è áèäýí õî¸ðûí äóðëàëûí àõàðõàí ò¿¿õ Ðîìåî, Æóëüåòòà õî¸ð øèã àðèóí õàéðûí áèëýãäýë, ø¿òýýí áîëîí ãÿëàëçàõã¿é ÷ ýíý îð÷ëîí äýýð òºðñºí, ¿õýõ íü ¿íýí, ¿éëò õî¸ð ç¿ðõýíä çîãñîõ õ¿ðòýë íü öîõèëíî. Áè ÷àìàéã ñàíàæ áóé øèã, ÷è ìèíü ÷ íàìàéãàà äóðññààð áàéãàà. Íýðò äóðëàëûí äóóëü÷ Øåêñïåð “Õàéðûã íóóõ íü èë÷ëýõýýñýý èë¿¿ àþóëòàé” ãýæ õàéðûí òóõàé õàìãèéí òîä èø ¿ãèéã ¿ëäýýæýý. Ãýõäýý èë÷ëýãäñýí õàéð ¿íý öýíýý àëäàæ, ¿ëãýð äîìîã øèã àóãàà äóðäàòãàë áîëæ ÷àääàãã¿é ãýäãèéã òýð îðõèãäóóëæ. Èë÷èëñýí õàéð íóóöëàã, íàíäèí ýðõýìñýã ÷àíàðàà àëäàæ, ç¿ãýýð íýã æèð òîõèîëäîë ëóãàà ñàíàãäàõ íü áèé. Òýì¿¿ëæ ýõýëæ áóé ç¿ðõ, õàðèóãàà ÿàãàà ÷ ¿ã¿é ýðò àâ÷èõààð òààìàãëàõûí æàðãàë, õ¿ëýýõ, õàðàìëàõûí ãýãýýí çîâëîíãîî õýçýý ýäëýõ. Íóóöëàã, áèò¿¿ëýã, õºëä æèã¿¿ð óðãóóëäàã ìºðººäºë õ¿ñëýí áàéãàà öàãò õàéð, õàéðûí óòãààðàà æàðãàäàã áóñ óó. Àìüäðàë, õîðâîîãèéí æàì èéì àæýý. Æèã¿¿ðòíèé òºðëèéã õóí, ñàðüñàí áàãâààõàéòàé íü, àí àìüòàíûã ñîãîî, ºìõèé õ¿ðýíòýé íü, óðãàìàëûí ç¿éëèéã ñàðíàé, øàðèëæòàé íü çàÿàñàí õîðâîî äýýð äàâñûã íü àìòàëæ áàéæ, áóðìûã íü èë¿¿òýé øàãøäàã, àíãàæ öàíãàæ áàéæ ë óñíû àìòûã ñàéõàíä òîîöäîã àæãóó. Ñîõîð õ¿íýýñ õàðàà ãýæ þó áîëîõûã àñóóâàë òàã õàðàíõóéã íýðëýíý äýý ãýæ ýðòíèé íýãýí ñýòãýã÷ ø¿¿ðñ àëäñàí íü áèé. ¯íýí ãýâýë åðººñ ýíý. ¯íýíäýý ¿íýí ãýäýã ÷èíü õóäàëã¿éãýýð îðøèí òîãòíîæ ÷àääàãã¿é ýä. Õàéðàíä õ¿ëýýëò, õàãàöàë áàéæ ãýìýýíý àóãàà èõýýð äóóðñäàãûí, àñàð óäààí äóðñàãääàãûí øàëòãààí îðøèíî. Õàéð òóðæ ¿õäýãã¿é, õàðèí ÷ öàòãàëäàæ ¿õäýã. Ðîìåî, Æóëüåòòà õî¸ðûí õàéð àìüäðàë áîëñîí áîë îäîî áèä òýäíèé ãàéõàìøèãò äóðëàëûí òóõàé óíøèõã¿é, ¿çýõã¿é, áàõäàõã¿é áàéñàí. Õàðàìñàëòàé ÷ ãýëýý òýäíèé õàéðûí õàãàöàë, õàéðûí òóõàé ãýãýýí äîìãèéã á¿õèé ë öàã ¿åä äóóðñãàí ¿ëäýýæýý. Èéìýýñ ÷àìàéãàà ýðõë¿¿ëýí æàðãàæ ÷àäààã¿éäýý, ÷èíèéõýý ìîéë õàðõàí í¿äíèé öîãëîã õàðöíààñ õàéðûí ¿ã óíøèæ àìüäàðààã¿éäýý õàðàìñäàãã¿é. Ò¿¿íýýñ áèø ÷àìòàéãàà àíõíû áîðîîíä òýâðýëäýí çîãññîí òýð ¿äøýý, àðèóí îíãîã àìüñãàëûã ÷èíü ò¿ðãýòãýí áàéæ óðóóë äýýð ÷èíü àíõëàí ¿íññýí òýð õîðìîî áóöààõñàí ãýæ îëîíòîî ìºðººäñºí. Îäîî ÷ ãýñýí òýð öàã õóãàöààíä äàõèí î÷èõñîí ãýæ ÿìàð èõ õ¿ñíýì áý. Àé àðèóí õàéðûí ýçýí, àç æàðãàëûí ãýðýë ãýãýý ìèíèé õàéðûí ýðõõýí ã¿íæ ìèíü. Ñàð õºìñºãëºñºí øºíººð ç¿¿äýíä ÷èíü î÷èõñîí ãýæ, ñàðíàé ÿãààí óðóóëûã ÷èíü øèìæ ë íýã æàðãàõñàí ãýæ îí öàãèéí ò¿¿÷ýýíýýñ ýðãýæ, îäîî ÷ ãýñýí ÷àìàéãàà õàéíàì. Öàã õóãàöàà ýäãýýõ áóñ óëàì õ¿íäð¿¿ëäýã øàðõ ãýæ áàéäàã àæýý…Õàðàíõóéí äóíä ãàíöààð òîäðîõ ëàà ëóãàà…
2010.02.14. Ýðäýíýò. Л.Срона